مصاحبه زیباکلام با آرمان - تمام قد پشت روحانی ایستاده ایم
تمامقد پشت روحانی ایستادهایم
آرمان- احسان اسقایی: در هفته گذشته شاهد تلاشهایی از سوی اصلاحطلبان برای معرفی فردی برای جانشینی احتمالی روحانی بودیم. از یک سو خبرهایی درباره مذاکره برخی از روحانیون قم با محمدجواد ظریف در خبرها منتشر شد که به نظر میرسد درباره انتخابات با ایشان مذاکره کرده باشند. از سوی دیگر محمدرضا عارف انتقادات جدی و مهمی را متوجه دولت کرد. همچنین شورای عالی اصلاحات نیز درباره انتخابات تشکیل جلسه دادهاند و برخی از چهرههای اصلاحطلب مجددا موضوع حمایت مشروع از روحانی را مطرح کردند. احتمالا مقصود آنها این است که اگر آقای روحانی شروط اصلاحطلبان را نپذیرند، شاید اصلاحطلبان تصمیم دیگری بگیرند. لذا با در نظر گرفتن موارد فوق «آرمان امروز» گفتوگویی با دکترصادق زیبا کلام انجام داده است که درادامه میخوانید.
تحرکات اخیر در جبهه اصلاحطلبان درباره حمایت از روحانی به چه علت است؟ آیا اصلاحطلبان در حمایت از حسن روحانی دچار تردید شدهاند؟
بله، همان طور که شما فرمودید تحرکاتی در هفته گذشته اتفاق افتاده است. آقای عارف برای نخستین بار انتقادات جدی نیست به آقای روحانی به عمل آوردند و خبرهایی هم درباره دیدار برخی روحانیون با دکتر ظریف منتشرشده است؛ اما هیچ کدام از این تحرکات به این معنی نیست که اصلاحطلبان به گزینه دیگری درانتخابات سال آتی میاندیشند.
اگر گزینه دیگری برای اصلاحطلبان در مقابل روحانی مطرح نیست، علت تحرکات اخیر در جبهه اصلاحطلبان چیست؟ دلیل ابراز ناراحتی ازسوی آقای عارف نسبت به روحانی چیست؟ آقای عارف شخصیت محافظهکاری دارند ولی اینبار به صورت جدی و علنی از آقای روحانی انتقاد کردند و اتفاقا انتقادات خوبی درباره عدم تغییر و تحول در مدیران ارشد پیرامون روحانی داشتهاند. شاید واقعا اصلاحطلبان از روحانی رضایت ندارند.
اصلاحطلبان ممکن است از آقای روحانی در برخی موارد ناراضی باشند و شاید بیشترین انتقاد را خود من از آقای روحانی در سه سال و اندی پیش داشتهام. بنده در همین امسال از برخی انتصابات که باید صورت میگرفت و روحانی از کنار آن گذشت و از برخی انتظارات درباره زندانیهای سیاسی شخصا به آقای روحانی انتقاد داشتهام ولی تا آنجا که من اطلاع دارم هیچ گونه بحثی درباره اینکه اصلاحطلبان از آقای روحانی حمایت نکنند، وجود ندارد.
منظورشما این است که اصلاحطلبان همچنان پشت آقای روحانی هستند؟
بله، بله؛ وما همچنان تمام قد پشت روحانی هستیم و هیچ تردیدی در ما وجود ندارد.
اگر قرار است از روحانی حمایت کنید، به چه علت از دولت انتقاد میکنید؟
ببینید! گفتن اینکه ما تمام قد پشت روحانی هستیم، اعلام اینکه ما بعد از سه سال و نیم از روحانی حمایت میکنیم، به معنی این نیست که از ایشان رضایت داریم و اتفاقا انتقادهای زیادی به دولت آقای روحانی و شخص رئیسجمهور وارد میکنیم و این انتقاد از دولت را صرفا به عنوان انتقاد مطرح نمیکنیم. اگر انتقاداتی از روحانی از سوی اصلاحطلبان صورت میگیرد، این انتقادات با توجه به محدودیتهای کشور به آقای روحانی است.
ولی این محدودیتها ومعذوریتها را رئیسجمهورهای دیگر هم داشتهاند. احمدینژاد هم از قدرت کامل برخوردار نبود؟
محدودیتهای آقای احمدینژاد با محدودیتهای آقای روحانی متفاوت است. شما چطور حمایتی که مراکز اصلی قدرت از آقایاحمدینژاد انجام میدادند را با نوع نگرش مراکز قدرت در حمایت از روحانی مقایسه میکنید. احمدینژاد بعد از قهر ۱۱ روزه، حمایت از دولت خود را از دست داد. ضمن اینکه خیلی از اصولگرایان حتی بعد از خانهنشینی ۱۱ روزه احمدینژاد همچنان از احمدینژاد حمایت میکردند و امروز هم از وی حمایت میکنند. لذا حمایت مراکز قدرت از احمدینژاد با حمایت از روحانی کاملا متفاوت بود. از همان روز اول اصولگرایان ساز مخالف با روحانی را کوک کردند و تا به امروز هم شاهد هستیم که چگونه با وی از سوی اصولگرایان مخالفت میشود؛ بنابراین هرگونه انتقاد ما به روحانی با توجه به محدودیتهای دولت و توانمندیهای اجرایی مدیران روحانی است اما به هیچوجه مساله به این شکل نیست که اصلاحطلبان به دنبال گزینه دیگری در انتخابات ۹۶ باشند.
این نظر شخصی شماست یا اینکه با یک جمعبندی به این نکات رسیدهاید؟
نه، این حدس و گمان و تحلیل نیست. بههیچوجه شخص دیگری برای اصلاحطلبان مطرح نیست مگر اینکه...
مگر اینکه چه؟
مگر اینکه آقای روحانی بنا به دلایلی خود علاقهای به ایستادگی نداشته باشند یا اینکه مانند آیتا... هاشمی رد صلاحیت شوند. در این شرایط باید دید رهبری اصلاحات چه تصمیمی خواهند گرفت، بعد از رد صلاحیت آقای هاشمی هم خود حاج آقا و هم سایر رهبران اصلاحطلب به هیچوجه نمیگفتند که ما از انتخابات کنارهگیری میکنیم. اتفاقا یکی از امیدهای اصولگرایان این بود که با رد صلاحیت حاجآقا اصلاحطلبان اعلام کنند که در انتخابات شرکت نخواهند کرد، تا اصولگرایان ازخداخواسته با حداقل آرا بتوانند رئیسجمهور بعدی را تعیین کنند. اما آیتا... هاشمی اجازه ندادند که اصلاحطلبان در چنین دام و تلهای که اصولگرایان برای آنها طراحی کرده بودند بیفتند؛ ودر ساعتی که وی رد صلاحیت شدند بلافاصله اعلام کردند که با تمام وجود در انتخابات شرکت خواهند کرد و پشت آقای روحانی خواهند ایستاد. در حال حاضر هم همین طور باید دید به فرض رد صلاحیت روحانی، رهبری اصلاحات چه تصمیمی خواهند گرفت.
یعنی شما احتمال رد صلاحیت آقای روحانی را میدهید؟
امیدوار هستم این اتفاق نیفتد. شاید تنها راهی که اصولگرایان میتوانند جلوی آقای روحانی را بگیرند، این است که آرزو کنند وی رد صلاحیت شود و طبق معمول اعلام کنند که دلایلی برای رد صلاحیت آقای روحانی وجود دارد. ممکن است اصولگرایان مخالف روحانی بگویند ما میگوییم ایشان صلاحیت این پست را ندارند نه اینکه صلاحیت ندارد! هرچند احتمال رد صلاحیت ایشان ضعیف است ولی درباره آقای هاشمی هم کسی این تصور را نمیکرد که وی رد صلاحیت شود که شدند. چون این مسالهای نیست که بهسادگی از آن عبور شود، اما اگر آقای روحانی تایید صلاحیت شد و تمایل داشت در دور دوم ایستادگی کند، آنگاه خیلی علنی اعلام میکنیم که نه آقای ظریف و نه آقای عارف و نه هیچ شخص دیگری نامزد اصلاحطلبان نیست و ما پشت روحانی خواهیم ایستاد.
پس انتقادات آقای دکترعارف درباره حداقل انتظار از دولت چیست؟
زمانی ممکن است تغییری در کابینه اعمال شود، به صرف اینکه اعلام کنید تغییر انجام شده است. من اعتقادی به چنین تغییری ندارم که آقای روحانی وزیر ورزش و جوانان، نوبخت و نعمتزاده را عوض کنند. من حقیقتا به چنین تغییراتی که صرفا به مردم اعلام شود که آقای روحانی دست به تغییرات زدهاند، اعتقادی ندارم.
یعنی شما ضرورتی برای تغییر نمیبینید؟
من هیچ ارتباطی بین انتخابات و تغییر دردولت نمیبینم و اعتقاد دارم که اگر این وزیر یا آن وزیر باید تغییر پیدا کنند چون کارایی ندارند و مدیریت ضعیفی داشتهاند، ربطی به انتخابات ندارد. فرض کنیم اصلاحطلبان در انتخابات اخیر پیروز نشده بودند، این بدان معناست که اگر مدیری ناتوان است آقای روحانی همچنان او را نگاه دارد.
نه مقصود آقای دکتر عارف این بود که با توجه به تغییری که در مجلس به وجود آمده و حمایت از آقای روحانی بیش از گذشته شده، انتظار تغییر به وجود آمده است. به چه علت رئیسجمهور دست به تغییرات نمیزنند؟
نه، من خیلی با آقای عارف همراه نیستم و اعتقاد دارم اگر قرار است وزیری تغییر کند باید دغدغه آقای روحانی مشخص باشد. اگر حقیقت این مطلب را بخواهید، به اعتقاد من جز چند وزیر یعنی ظریف، زنگنه، رحمانی فضلی، آخوندی و طیب نیا بقیه وزرای دولت در یک سطح هستند. من هیچ تفاوت بنیادین بین وزیر علوم با سایر وزرا نمیبینم. اگر قرار است این وزرا تغییر یابند آنگاه سایر وزرا هم باید تغییر کنند. چون من اعتقاد دارم جز چند نفر نامبردهشده تمامی وزرا در یک سطح هستند. اگر علی جنتی را کنار بگذاریم، نوبخت با کناری چه قدر فاصله خواهد داشت؟ من نگاهی اینچنینی به ترکیب دولت آقای روحانی دارم و معتقد هستم از نظر اجرایی تفاوتی میان روحانی، جنتی، ربیعی، سیف و قاضیزاده هاشمی وجود ندارد. اگر قرار است معدل بگیریم که کسانی که زیر ده یا پانزده از نظر اجرایی نمره دریافت میکنند را کنار بگذاریم، آنگاه اکثریت کابینه را باید کنار گذاشت. به همین علت است که من با آقای عارف اختلاف نظر دارم. من اعتقاد دارم که تغییر به صرف تغییر نباید باشد. بلکه تغییر باید دلایل منطقی داشته باشد.
یعنی شما نمره قبولی به کابینه آقای روحانی میدهید؟
من کجا گفتم که نمره قبولی میدهم. تمام استدلال من این است که وقتی شما میخواهید چند نفر از وزرا را تغییر دهید باید دلایل و استدلال شما برای تغییر کابینه درست باشد و چرا فقط آن وزیر را کنار بگذاریم، چون همه وزرا در یک سطح هستند. اگر قرار است همه را کنار بگذارم آنگاه کابینه روحانی جدید خواهد شد. این در صورتی است که آقای عارف اعلام کردهاند که تنها باید تغییراتی همین طور به وجود آید. مشکل دیگر اینکه آقای احمدینژاد زمانی که رئیسجمهور شدند پشت تراکتور نشستند و از مدیران ارشد تا آبدارچی را تغییر دادند. یعنی هرکسی که در دوران اصلاحات پستی داشت، آقای احمدینژاد به صرف همین مورد آن شخص را کنار گذاشتند. حال سوال از آقای عارف این است که آیا آقای احمدینژاد شیوه درستی را اجرا کردند. اینکه یک مقام اجرایی را به صرف مدیریت وی در دولت احمدینژاد کنار بزنیم، اشتباه است و من بهشدت با این نگرش فکری مخالف هستم. من اعتقاد دارم اگر قرار است استاندار احمدینژاد را به صرف مدیریتش در آن دوران تغییر دهیم، رویکرد درستی نیست و نباید خطای احمدینژاد و اصولگرایان را تکرار کنیم و به منافع ملی ضربه بزنیم. اگر مدیری را آقای روحانی قرار است تغییر دهند باید بر اساس عملکرد نامطلوب، وی را تغییر دهند و تا آنجا که من میدانم نه اصلاحطلبان و نه اعتدالیون و میانه روها هیچ گونه بررسی در این مورد انجام ندادهاند. اینکه به صورت فلهای اعلام شود که در سطح استانها باید تغییرات صورت بگیرد، روش احمدینژاد است. من اعتقاد دارم اگر ده سال هم طول بکشد باید مدیریت مدیران را در نظر بگیریم. به این معنا که آقای روحانی باید یک جمع ۵ تا ۱۰ نفره را که تصمیمگیری جهتدار ندارند، مامور کنند که عملکرد مدیران استانهای مختلف را بررسی کنند و اگر یک مدیری ازنظر اجرایی خوب کار میکند و با تجربه و موفق است، چرا باید به صرف مدیریت وی در زمان احمدینژاد وی را کنار بگذاریم.
ولی آقای احمدینژاد همین کار را کرد
تمام حرف من همین است. مگر آقای احمدینژاد معلم اخلاق اصلاحطلبان است؟ ما نباید کارهای اشتباه احمدینژاد را تکرار کنیم. اگرآقای احمدینژاد یک مدیر موفق و استاندار موفقی را کنار گذاشتند، روحانی هم باید همین کار را بکند؟ بسیاری از مدیرانی که در زمان احمدینژاد کنار گذاشته شدند، مدیران بدی نبودند ولی چون زمان دو دولت قبل سمت داشتند، باید کنار گذاشته میشدند. این سیاست ضربه به مملکت است. ما باید مدیر توانمند خود را نگاه داریم حتی اگر عکس احمدینژاد را بالای سرخود نصب کند و بگوید من احمدینژادی هستم ولی اگر او مدیر موفقی است، باید از وی استفاده کرد.
نظرشما درباره خبر حمایت برخی از روحانیون از ظریف برای کاندیداتوری چیست؟
من دقیقا از کم و کیف این مساله خبر ندارم ولی از نظر من صورت مساله روشن است و ۱۹ میلیونی هم که به آقای روحانی رای دادند از جامعه مدرسین حوزه و روحانیت مبارز حرف شنوی ندارند؛ بنابراین اینکه جامعه مدرسین از ظریف حمایت کنند، بعید است وی چندان رای بیاورد. زیرا بدنه اجتماعی روحانی از جامعه روحانیت خیلی حرف شنوی ندارند؛ و اینکه جامعه روحانیت مبارز و سایر جوامع از روحانی یا عارف یا ظریف حمایت کنند چندان بازی را تغییر نخواهد داد.
پس شما اعتقاد دارید گزینه اصلاحطلبان تنها روحانی خواهد بود؟
بله، من معتقدم تنها گزینه اصلاحطلبان روحانی است و ما تمام قد از روحانی حمایت خواهیم کرد.